سایت دکتر حسین بهاور

شیرمادرنه تنها برای کودک بلکه برای مادر هم خوب است به ویژه اگر بیش از ۶ماه طول بکشد. تا پایان ۶-۴ماهگی شیر خواری که با شیر مادر تغذیه می شود فقط به شیر مادر نیاز دارد و نه به چیز دیگر.شیر مادر حاوی مواد غذایی و آب مورد نیاز شیر خوار است.در آب و هوای گرم نیز شیر مادر تشنگی شیر خوار را رفع می کند .

شیر مادر شبیه چیست؟
چربی شیر مادر کمتر از چربی شیر گاو و مقدار آب آن بیشتر است لذا رقیق و آبی رنگ بنظر می رسد بهمین جهت شیر مادر سبک و سهل الهضم بوده و برای دستگاه گوارش شیر خوار مناسب تر است.
هرچه کودک بزرگتر شود رنگ شیر هم ممکنست تغییر یابد و این دقیقا متناسب با نیازهای رشد اوست.

هر بار ، تغذیه از یک پستان باشد یا هر دو پستان
در ابتدای تغذیه ، چربی شیر کمتر است و آنرا شیر ابتدایی می گویند . اگر شیر خوار به خوردن شیر همان پستان ادامه دهد هر چه زمان شیر خوردن بیشتر شود چربی شیر نیز افزایش می یابد .
درانتهای تغذیه ، مقدار چربی بیشتر است و این شیر را شیر انتهایی می گویند .
شیر خوار به نسبت متعادلی از این شیر ابتدایی و شیر انتهایی نیاز دارد . چربی شیر انتهایی شباهتی به چربی شیر گاو ندارد . این چربی سبکتر و سهل الهضم تر ولی سرشار از انرژی برای شیر خوار است .
شیر خواران برای سیر شدن و بدست آوردن وزن مناسب به مواد چربی نیازمند است .
تغذیه کامل از یک پستان ، این امکان را به شیر خوار می دهد که هم از قسمت ابتدایی و هم انتهایی شیر استفاده کند . اگر شیر خوار باز هم تمایل به شیر خوردن داشت می توان از پستان دیگر هم او را تغذیه نمود .
اگر شیر خوار با تغذیه از یک پستان سیر شد . دفعه بعد باید از پستان دیگر شیر بخورد . اگر زمان تغذیه محدود نباشد و وضعیت شیر خوردن هم درست باشد شیر خوار خودبخود میزان متناسبی از شیر ابتدایی و شیر انتهایی بدست خواهد آورد .

مراقبت از پستان
در شیر مادر بمقدار کافی مواد ایمنی بخش و محافظت کننده وجود دارد که شیر خوار را از ابتلا به عفونت حفظ نماید لذا شستن پستان و نوک آن قبل از هر تغذیه با آب ولرم کفایت می کند ولی شستن دستها با صابون مهم است چون از طریق دست بسیاری از میکروبهای موجود در محیط خانه ، بیمارستان و یا بخش زایمان به شیر خوار انتقال می یابد.

تغذیه شبانه
شیر خواران به تغذیه شبانه نیاز دارند مگر آنکه خودشان بتوانند تنظیم کنند که تمام شیر مورد نیاز را درطی روز دریافت کنند .
زمان این تبدیل از یک شیر خوار به شیر خوار دیگر متفاوت است . تغذیه شبانه به تولید شیر نیز کمک می کند زیرا ترشح پرولاکتین در شب بیشتر است .
بهترین روش برای تغذیه شبانه آنستکه مادر و شیر خوار در کنار هم بخوابند . هنگام تغذیه در شب باید شیرخوار را به آرامی بلند کرد و بی سروصدا شیر داد . نیازی به عوض کرده کهنه او نیست مگر آنکه لباسهایش خیس شده باشد.
اگر تغذیه در شب بدون ایجاد سر و صدا و روشن کردن چراغ باشد پس از تغذیه ، هم مادر و هم شیرخوار مجددا بخواب خواهند رفت .
هنگام تغذیه شیرخوار با شیر مادر ، بنظر می رسد که هورمونهای شل کننده نیز ترشح می شود لذا بعد از شیر دادن مادر نیز به خواب آرامی فرو می رود.

از مهمترین دلایلی که به مادر توصیه می‌شود شیر خود را به فرزندش بدهد، عبارتند از :

فرزند قوی‌تر می‌شود به لطف پادتن‌ها و سلول‌های بدن شما، فرزندتان کلیدهای طلایی دفاع را پیدا می‌کند و در طول مدت ۳تا ۴ماه به خوبی در برابر حملات میکروب‌ها مقاومت خواهد کرد تا آن‌که بدن خود او پادتن و سلول‌های دفاعی‌اش را کامل کند. در ضمن شیر مادر میزان ریفلاکس معده، ناراحتی‌های گوارشی و اسهال را کاهش می‌دهد. شیر مادر همچنین از کودک در برابر عفونت‌های تنفسی و دیگر بیماری‌های رایج این دوران حفاظت می‌کند.

میزان ابتلا به آلرژی کاهش می‌یابد چراکه شیردهی بیش از ۳تا ۶ماه می‌تواند احتمال اگزما را در کودک به شدت کاهش دهد.بهتر است مادر طی دوران شیردهی از خوردن میوه‌های آلرژی‌زا مثل کیوی، گردو و بادام خودداری کند. در رابطه با مصرف لبنیات و تخم‌مرغ باید به متخصص مراجعه کرد. به خود کودک نیز پیش از یک سالگی نباید مواد آلرژی‌زا داده شود .

رابطه مادر و فرزندی قوی می‌شود وقتی مادر به فرزندش شیر می‌دهد، یک رابطه نزدیک پوست به پوست برقرار می‌شود که نه تنها به کودک بلکه به مادر هم آرامش می‌دهد. در حین مک زدن نوزاد هورمون اسیتوسین که هورمون محبت است، ترشح می شود و هم مادر و هم کودک احساس راحتی خواهند کرد.

احتمال سرطان پستان کاهش می‌یابد وقتی یک زن در طول عمر خود به فرزندانش شیر می‌دهد، احتمال ابتلا به سرطان پستان را در او با هر سال شیر دادن ۴درصد کاهش می‌یابد. بارداری و شیردهی به دلیل آن‌که سبب توقف ترشح هورمون استروژن می‌شود، احتمال سرطان پستان را پایین می‌آورد.

مادر به راحتی وزن کم می‌کند در صورتی که ۹تا ۱۰ماه به نوزاد خود شیر بدهد، به طور متوسط ماهی یک کیلو وزن کم خواهد کرد. در واقع برای هر لیتر شیری که مادر سنتز می‌کند ۹۴۰کیلوکالری می‌سوزد، در صورتی که مادر تنها ۵۰۰کیلوکالری برای شیردهی جذب می‌کند لذا چون تعادل در این میان وجود ندارد حتی بدون آن‌که مادر رژیم بگیرد، وزن کم می‌کند.